In het zesde studioalbum brat van Charli XCX staat authenticiteit, tegendraadsheid en een explosie van energie voorop. 2024 werd het brat jaar; het album domineerde de muzieklijsten én de sociale media. Toch wringt er iets: is brat wel zo authentiek als het lijkt?
Charli XCX´s brat was hét gifgroene popcultuurfenomeen van 2024. De nummers van Charli XCX zijn pakkend en een frisse wind in zowel de pop-als ravemuziek. Na uitgave in juni 2024 werd het album snel razend populair. Mede door de toegankelijkheid van brat groeide het album uit tot een breed gedragen online fenomeen; brat summer werd uitgeroepen. Iedereen kan brat zijn, zolang je maar je eigen pad volgt. Meer dan een tanktop, een zonnebril en heel veel zin om te dansen had je daar volgens de zangeres niet voor nodig.
Charli XCX creëerde voor brat het beeld van een bottom-up, tegendraads album, toegankelijk en herkenbaar voor de werkende klasse. Met aantrekkelijke beats drukt ze de luisteraars op het hart geen enkele fuck te geven. Ondertussen zijn we in brat winter beland en is de herkenbaarheid van Charli XCX echter niet meer zo overtuigend. Een samenwerking met H&M, een endorsement voor Kamala Harris en een zorgvuldig gecureerde, winstgerichte beeldtaal geven het ooit zo verfrissende brat ondertussen een hypocriet smaakje.
Het album
Brat werd op zeven juni 2024 gepubliceerd door Charli XCX. Amper drie dagen later werd het oorspronkelijk 15 nummers lange album aangevuld door Brat and it’s the same but there’s three more songs so its not. Tussen eind juni en oktober volgden een aantal remixes en samenwerkingen, zoals het nummer girl,so confusing met de zangeres Lorde. Deze remixes werden in het album Brat and it’s completely different but also still brat gebundeld, dat op 14 oktober het licht zag. Het oorspronkelijke kernalbum brat werd zodoende een drieluik.
Het album opent met 360, een pakkend en upbeat nummer dat ongetwijfeld in talrijke afspeellijsten tussen Chappell Roan en Taylor Swift gepropt staat. Met andere nummers als Talk Talk, Guess en Apple speelt Charli XCX verder in op de hitlijsten. Ze verfrist hierbij het geluid van haar eerdere succesvolle nummers zoals Yuck (2022). In het album wisselt de zangeres deze nummers af met experimenteel rave-geluid tot aan kwetsbare ballades. Hiermee is brat een gevarieerde collage die verschillende kanten van de muzikant belicht. In deze variëteit blijft het album gebalanceerd, met explosies van energie aan de ene en momenten van rust aan de andere kant. Elk nummer heeft een onderscheidend karakter, terwijl het muzikale geheel niet uit het oog verloren raakt. In de meest verschillende nummers is Charli’s geheel eigen geluid terug te horen, beïnvloed door hyperpop en de vroege-21ste-eeuwse rave scene.
In brat zet Charli XCX thema’s als individualisme en tegendraadsheid centraal. De zangeres wil luisteraars oproepen lekker te dansen en hun eigen pad te volgen, zoals ze zelf ook doet. In het openingsnummer 360 en slotnummer 365 zingt ze: ‘I don’t fucking care what you think.‘ Meerdere malen benadrukt ze in haar nummers dat ze weet wat ze doet, dat ze een muzikaal icoon is: ‘you’re obsessing/just confess it/put your hands up/it’s obvious I’m your number one‘.
Gelukkig zoekt de zangeres buiten deze zelfgenoegzaamheid wel wat meer diepgaande onderwerpen op. In het nummer Apple gaat de zangeres in op generationeel trauma in haar familie. Dit doet ze met een treffende symboliek: ‘I think the apple is rotten right to the core/from all the things passed down from all the apples coming before‘. In I think about it all the time zingt ze over haar relatie tot het moederschap. Daarnaast verkent ze met het album veelvuldig de rol van vrouwelijke popartiesten in de hedendaagse muziekwereld. In girl, so confusing featuring lorde zingt ze samen met Lorde: ‘it’s so confusing sometimes to be a girl‘. Ze concluderen: ‘It’s you and me on the coin/the industry loves to spend‘.
De opmaak van brat is minstens net zo uniek als de muziek van Charli XCX. De albumhoes bestaat enkel uit het woord brat, in zwarte en wazige arial letters, op een gifgroene achtergrond. Dit lijkt random en low-effort, alsof Charli XCX de dag voor publicatie nog snel iets in elkaar moest knutselen. Het tegengestelde is waar. Het is een bewuste breuk met het idee dat een succesvol album gepaard gaat met conventioneel mooie beeldtaal – zie Taylor Swifts era’s. In contrast tot andere popsterren creëerde Charli een aesthetic die toegankelijk en eigen was. Zelf omschreef ze brat als ‘a pack of cigs, a bic lighter and a strappy white top with no bra.’ De zangeres legde de nadruk op connectie tussen haar en haar doelgroep: ‘I prefer the music that’s played [at raves] than in a super club. […] They are usually started from the ground up, often by members of the queer community.’ Dit onpretentieuze werd begin zomer begrijpelijkerwijs door velen omarmd.
Desondanks is de albumcover niet puur uit tegendraadsheid ontstaan, maar vooral uit zorgvuldige analyses van wat goed op de markt valt. Zelfs de kleur groen was een bewuste keuze: ‘an offensive, off-trend shade of green‘, volgens de zangeres. Een kleur die een gevoelige snaar raakt in de popcultuur. Het is een bewust middel om online interactie – en daarmee commercieel succes – te genereren. Het ontwerp leent zich verder uitstekend voor reproductie. Volgens Charli XCX nodigde deze reproductie fans uit om deel te worden van het project brat, maar ook dit heeft een zeer bewust commercieel doel.
De anticlimax van brat
Vrij snel na uitgave is brat gestruikeld over haar eigen hypocrisie. Dat de albumhoes niet zo in elkaar geflanst is als op het eerste gezicht lijkt, geldt ook voor andere aspecten van brat. De zangeres zeurt over vluchtigheid van trends en het consumentisme dat dit met zich meebrengt en wil dat iedereen vooral zijn eigen ding doet. Op zichzelf is dit voor een van de grootste muzikanten een verfrissende kijk op de hedendaagse popcultuur. In het najaar van 2024 bleek Charli XCX’s liefde voor authenticiteit echter niet zo groot, toen de zangeres een samenwerking aanging met megavervuiler en -uitbuiter H&M. Op reclameborden poseerde de zangeres onder andere in een nepbontjas en ‘heirloom-style mesh dresses‘. Dat een H&M kledingstuk niet uit elkaar valt voordat het überhaupt een erfstuk kan worden, moet nog blijken. De zangeres heeft er klaarblijkelijk geen probleem mee om mee te doen in het consumentisme waar ze zich met haar tanktop-sigaret image van af wilde zetten. De façade van brat valt daarmee uit elkaar. Zoals Youtuber leenanorms stelt in haar videoessay ‘How Charli ruined brat summer’: ‘[…] You’re following somebody alternative to realize that you’re only following somebody who will secure the bag, even though they already have several bags at home‘.
Daarnaast besloot de zangeres in juli te tweeten: Kamala IS Brat, wat een vrij rampzalige en tenenkrommende ontwikkeling in gang zette. In een periode waarin de Democratische Partij veel steun vanuit jongeren verloor vanwege steun aan de genocide in Palestina kwam de steun van de grote popster als geroepen. De Democraten liftten gretig mee op het momentum van het gifgroene album en gebruikten de beeldtaal ook voor eigen propaganda, zoals grote bedrijven als Amazon en Duolingo eerder ook maar al te graag deden. Charli haastte zich om te zeggen dat de tweet niet bedoeld was als een politieke steunbetuiging. In een tijd waarin je de meest relevante muzikale ster van het moment bent, kan je niet een politiek statement maken en vervolgens stellen dat je dat niet zo bedoelde. Onverantwoordelijk, vooral als die politieke steun uitgaat naar iemand die steevast Israël de hand boven het hoofd houdt.
Met brat speelde Charli XCX in op een behoefte die veel andere populaire muzikanten vaak niet vervullen: herkenbaarheid en toegankelijkheid. Charli XCX creëerde het beeld dat ze in tegenstelling tot andere artiesten connectie heeft met haar luisteraars; zo dj’t ze op raves en poseert ze in ‘simpele’ kleding op haar instagramfoto’s. De marketing van brat speelt bewust in op de humor van gen-z. Het is dan niet gek dat brat op zo’n grote schaal omarmd werd. Tegelijkertijd mist brat – het album – echte diepgang als het gaat over de leefwereld van haar luisteraars. Inhoudelijk blijft het album hangen in elitair gebekvecht en een geloof dat met dansen en authenticiteit alles wel weer goed komt. Dat de meeste Amerikanen kopje onder gaan in hun werk en geen tijd hebben om ‘even lekker te dansen’, lijkt de zangeres te vergeten. Gecombineerd met acties als een fast-fashion-samenwerking of het ontduiken van enige politieke verantwoordelijkheid vervalt de schijn van Charli als ‘een van ons’ toch vrij snel. Zo verrassend is dat niet; uiteindelijk zal geen enkele artiest met miljoenen op de bank ooit een album maken dat werkelijk connectie heeft met de werkende klasse. Charli XCX maakt enorm pakkende en muzikaal vernieuwende nummers, maar muziek die daadwerkelijk raakt aan de realiteit hoeven we de komende tijd nog niet van haar te verwachten.
