4 november werd Zohran Mamdani verkozen als burgemeester van New York. De stad krijgt een burgemeester krijgt die zichzelf socialist noemt, maar is Mamdani dit ook werkelijk? Paraat! interviewt Sid van de Marxist Unity Group (MUG) over de campagne voor Mamdani en hun blik op een potentieel socialistische toekomst.
New York is van oudsher een ‘blauwe’ stad: de Democratische Partij maakt er al jaren dienst uit. Het is vandaar dat de democratic primaries, de verkiezingen die besluiten wie de kandidaat van de Democraten wordt, net zo belangrijk zijn als de burgemeestersverkiezingen zelf. Wie deze voorverkiezingen wint, wint waarschijnlijk ook de echte verkiezingen en heeft een grote kans burgemeester te worden. Dit jaar werden de primaries echter niet gewonnen door voormalig gouverneur van New York Andrew Cuomo, maar door een nieuwe naam: Zohran Mamdani.
Zohran Mamdani is gelieerd aan de Democratic Socialists of America (DSA), een brede socialistische organisatie in de Verenigde Staten. Deze organisatie is zo breed, dat het socialisten uit alle stromingen vertegenwoordigt: van sociaaldemocraten, tot anarchisten, tot Trotskisten, tot Marxist-Leninisten. Mamdani behoort als sociaaldemocraat tot de politieke rechtervleugel van deze partij.
Desondanks hebben vele mensen voor hem campagne gevoerd. Zo ook Sid, lid van de Marxist Unity Group (MUG). De MUG is een orthodox marxistische groep binnen DSA die het normaal gesproken niet zo heeft met het steunen van sociaaldemocratische kandidaten. Zij zien meer in de geduldige opbouw van een revolutionaire organisatie. We vragen Sid daarom: wat zie jij in Mamdani? Hoe ging de campagne, en denk je dat Mamdani werkelijke verandering teweeg kan brengen?
Hoe heb jij de campagne in New York zelf ervaren? Wat deed je allemaal?
‘Ik heb de campagne zelf als zeer positief, effectief en leerzaam ervaren. Ik ging elke week van deur tot deur om met mensen te praten over de politiek om hun mening te horen. Het interessantste vond ik dat ik in dit hele proces merkte dat mensen zich, als ze de kans krijgen, snel kunnen ontwikkelen tot organisatoren en socialisten die vechten voor een betere wereld, ook als ze nog minder ervaren zijn. Een probleem dat ik wel heb ervaren is dat sommige campagnevoerders zich toch wel enkel ontwikkelen binnen de campagne en niet binnen de specifieke structuur van DSA.’
Hoe heeft DSA zich tijdens de campagne ontwikkeld?
‘Een van de dingen waar ik erg blij over ben, is dat deze campagne DSA erg heeft doen groeien. Alleen al in New York is ons ledenaantal bijna verdubbeld. Alhoewel Mamdani nog niet op nationaal niveau wordt ondersteund door DSA, zien we dat DSA over heel het land ook is gegroeid. Dit is ook een sterke reactie op de verkiezingen van Trump tot president.’
‘Aan de andere kant voelen met name veel nieuwe leden zich nog niet geroepen om actief mee te werken aan de groei van de partij. Dit is volgens mij de volgende stap; zorgen dat ook zij zich kunnen ontwikkelen binnen de partij. Kwantitatieve groei is niet het belangrijkste, ook op theoretisch niveau moeten mensen elkaar kunnen helpen om kadervorming te stimuleren. Hierdoor zal de partij nog meer kunnen bereiken.’
En zag je ook theoretische ontwikkelingen binnen DSA?
‘Een van de problemen die we op dit moment hebben als organisatie is dat we geen geformaliseerd idee hebben van wat we verstaan onder de campagne. Aan de ene kant staat DSA, aan de andere kant staat de campagne. Het zijn verschillende dingen. Er is bijvoorbeeld niet echt een consensus over wat we doen als Mamdani iets zegt binnen de campagne waar we het niet mee eens zijn. Ook hebben we nog niet echt een structuur waarin iemand zelf kan zeggen wat diegene vindt van de gang van zaken. Ik vind dat we één bepaalde structuur moeten aanhouden om de doelen te bereiken waar we ons hard voor maken. Zo kunnen we ook adequaat handelen als Mamdani dus wel iets zou zeggen waar wij als DSA het niet mee eens zijn. Het opbouwen van een structuur waarin alle leden iets kunnen toevoegen is niet iets geweest waarin het lokale beleid geïnteresseerd was. Daarom denk ik dat de theoretische ontwikkeling is gestagneerd.’
Wat vind je van het vooruitzicht dat New York misschien een socialistische burgemeester krijgt? En wat betekent dit voor DSA?
‘DSA doet al veel verschillende dingen door het hele land heen. We steken veel werk in het proberen te verlagen van huizenprijzen en we zijn ook erg bezig met de electorale alliantie. Tot nu toe hebben we alleen al in New York acht mensen op de lijst staan, los van vele anderen, verspreid over het land. We zijn echter nog niet echt een politieke partij. Met een socialistische burgemeester kunnen we er voor zorgen dat DSA wordt gelegitimeerd als een grote politieke macht, zowel in New York als in het algemeen. Dit betekent dat als Mamdani de verkiezingen wint in november, iets dat bijna zeker weten gaat gebeuren als je kijkt naar zijn populariteit, we kunnen beginnen met het doorvoeren van enkele basisrechten zoals het bevriezen van de huur, het gratis maken van het openbaar vervoer en gratis jeugdzorg.’
Hoe lastig wordt dit voor Mamdani?
‘Hij gaat heel veel steun nodig hebben om zijn beleid door te zetten en dat gaat lastig worden. Hetgeen dat echter het belangrijkste is is dat we een begin kunnen maken met het legitimeren van DSA als een heuse politieke macht.’
Mamdani trok zijn opmerkingen over bezuinigingen op de politie een tijdje geleden snel terug. Is dit een slimme strategie of een zwaktebod?
‘Het probleem is dat de burgemeester van New York over het algemeen dictatoriale macht heeft. Je hebt veel macht over mensen en je hebt veel mensen onder je. Dit betekent ook dat Zohran [Mamdani, red.] in essentie de leiding krijgt over het racistische en gewelddadige politiedepartement van New York. Hij heeft nu nog wel enkele ideeën over een paar hervormingen die doorgevoerd moeten worden maar ik denk inderdaad niet dat hij ver genoeg gaat in het erkennen van de wandaden van de politie. Een groot probleem is dat de politie zo veel macht heeft over dingen; de politie bepaalt zelf wat wel of geen misdaad is en met name mensen die geen witte huidskleur hebben zijn hier de dupe van. Hen wordt zo veel ontnomen, er zijn zoveel mogelijkheden die zij moeten missen door de onderdrukkende aard van de politiecultuur in New York en Mamdani doet hier nu niet genoeg aan. Hij krabbelt terug en probeert nu in zekere zin vrienden te worden met de politie omdat hij ze nodig heeft. Op het moment dat de politie een vijand in Mamdani zou zien zullen ze dat niet proberen te verbergen en ik denk ook niet dat DSA in haar organisatie klaar is voor zo’n conflict. Althans, niet in New York. Over het algemeen is DSA wel voorbereid.’
Ben je boos op Mamdani?
‘Ja, ik ben woedend. Ik blijf doorgaan met het voeren van campagne voor DSA omdat ik dit ook mijn democratische plicht vind maar ik denk dat hij grote fouten maakt door zich toch weer te alliëren met de politie. Hier moet hij mee stoppen. Het probleem is dat hij dingen wil doen die te afhankelijk zijn van anderen. Enkel het bevriezen van de huur is iets dat Mamdani echt zelf zou kunnen doen. Hij gaat problemen hebben met het waarmaken van zijn andere beloftes. Ik had liever gezien dat Zohran zich ook bezig hield met de democratische problemen binnen New York. Zo worden congregationele verkiezingen soms gehouden in off years [jaren waarin er geen presidentiële verkiezingen zijn, red.], is het erg lastig om de machthebbende groepen te reviseren en is de staat New York in principe een eenpartijstaat, de Democraten hebben alle macht. Al deze dingen zijn ook belangrijk, maar Zohran praat hier nauwelijks over. Hierdoor is het ook lastig voor stemmers om zichzelf te identificeren met waar ze voor stemmen. Ik had zelf ook graag gezien dat Mamdani zich meer zou inzetten voor de proportionele representatie van de burgers van New York.’
Is Mamdani überhaupt een socialist?
‘Dat is moeilijk te zeggen. Zelf laat hij er niets over los en ook zijn acties spreken niet voor zich. Zo distantieert hij zich dus bijvoorbeeld ook van DSA.
Ik vraag me ook af of hij klassebewust is?
‘Ik zou het je niet kunnen zeggen, haha.’
Is dit het goede moment voor een socialistische burgemeester, of is het te laat?
‘Ik denk niet dat dit het goede moment is om aan de macht te komen voor een socialist. Wellicht dat het wel pragmatisch zou zijn om in een kleinere stad of gemeente een socialistische burgemeester te verkiezen, maar we hebben het hier over New York, een van de grootste steden ter wereld. Op dit moment zitten er 51 mensen in de stadsraad waarvan er twee behoren tot DSA. Dit is gewoonweg te weinig. De strijd die hij zal moeten voeren zal veel zwaarder zijn. Maar hoewel ik erg sceptisch ben, hoop ik wel dat hij wint.’
Dan de laatste vraag, wat is er nodig voor de revolutie in New York? Kan Mamdani deze starten?
‘In eerste instantie hebben we veel meer leden van DSA nodig in de stadsraad, het liefst een meerderheid, maar op zijn minst twintig van de 51. Ten tweede hebben we meer programmatische eenheidsvorming nodig, mensen die verspreid over meerdere takken van de overheid voor dezelfde principes staan. Op deze manier heeft het socialisme een breder draagvlak en kunnen er structureel aanpassingen gerealiseerd worden, niet enkel met woorden maar ook met daden.’
Dit interview werd begin oktober afgenomen, toen Mamdani nog niet verkozen was als burgemeester.
